استرس احساس تنش روانی و ذهنی است که فرد در ارتباط با محیط یا دنیای درون روانی خود حس می کند. در زندگی روزمره، استرس با معادل های دیگری مانند «فشار روانی» یا «تنش روانی» معنای یکسانی دارد. این فشار یا تنش روانی دو منبع دارد: دنیای درونی خود فرد و دنیای بیرونی (محیط). افراد در تعامل با خود و مسائلشان یا در پاسخ به اتفاقات و رویدادهای بیرونی دچار تنش و استرس روانی می شوند.

ابعاد و جنبه های مختلف استرس از جمله موضوعاتی است که در طول این سال ها، تحقیقات علمی روی آنها متمرکز بوده اند. استرس در ابعاد مختلفی از انسان خود را نشان می دهد و در هر کدام از این ابعاد به صورت های متفاوتی بروز می کند. بُعد افکار، بعد هیجانات و احساسات،بعد فیزیولوژیکی یا نشانه های جسمانی و در آخر بعد رفتاری چهار سطحی هستند که استرس در هر کدام از آنها خود را به صورت های متفاوتی نشان می دهد.

افرادی که تنش روانی دارند یا به اصطلاح دارای استرس هستند، اغلب افکار منفی دارند. آنها همیشه انتظار بدترین رویدادها را برای خود دارند. در بیشتر مواقع، پیش داوری های منفی درباره امور دارند و آینده را تیره و تار می بینند. دوستان و اطرافیان آنها این افراد را معمولا بدبین می دانند و اعتقاد دارند که همیشه نگرانی این را دارند که نتیجه مطلوب حاصل نمی شود و قرار است که بدبخت شوند. این افراد دنیا را جایی ترسناک و خطرناک می بینند. این شکل از تفکر در افراد که با ترس و نگرانی بسیار همراه است، باعث بزرگنمایی رویدادها و نتایج منفی می شود و آنها را معمولا محافظه کار بار می آورد.

در کنار افکار و عقاید، هیجانات و احساسات بعد دیگری است که با تاثیرگذاری زیادی روی رفتار افراد همراه است. افرادی که استرس دارند و تنش روانی زیادی را تجریه می کنند، همیشه مضطرب هستند. آنها می ترسند و این موضوع آنها را در مواردی منزوی می کند. تجربه اضطراب و استرس چنان ناخوشایند است که در مواردی باعث از مختل شدن عملکرد روزانه فرد در محیط کار، خانواده یا جمع دوستان می شود و در عمل کنترل را روی رفتارش از دست می دهد. هیجانات منفی باعث تقویت افکار منفی و افکار منفی نیز باعث تقویت و ایجاد هیجانات منفی می شوند. این موجب تشکیل دور باطلی در افکار و احساسات افراد شده و آنها را گیر می اندازد. این گیر افتادن نیز به نوبه خود باعث مختل شدن عملکرد فرد و عواقب ناگوار بعدی می شود.

با وجود این سطح از تاثیرات منفی استرس و تنش روانی(به ویژه سطح بالای آن) در افراد، این کاملا طبیعی است که شاهد رفتارهایی در افراد با استرس بالا و غیرطبیعی باشیم که عملکرد روزانه شان را مختل کرده است. افراد مضطرب و با سطوح بالای تنش و استرس روانی در بیشتر مواقع کنترل کمی روی رفتارشان دارند و با تکانشگری به افراد و رویدادهای ناخوشایند اطرافشان پاسخ می دهند. آنها به راحتی از کوره در می روند و زود عصبانی می شوند. هر چند شاید زود پشیمان شوند و یا آرامششان را برگردانند، اما تکرار این رفتارها در تعاملشان با دیگران باعث سلب اعتماد دیگران از آنها می شود و در بیشتر مواقع به عنوان افرادی عصبی و تندخو شناخته می شوند. در موارد دیگری، استرس و فشار روانی افراد را منزوی می کند. در واقع این افراد به دلیل استرس و فشار روانی که در تعامل با دیگران یا رویارو شدن با مسائل زندگی تجربه می کنند، ترجیح می دهند که از آن فرار کنند.

نکته ای که مهم است و باید به آن توجه ویژه داشت، این است که هیچ کدام از این اثراتی که استرس و فشار روانی روی عقاید و افکار، احساسات و هیجانات و رفتار ما انسان ها دارد، به دور از تاثیرگذاری منفی آن روی بدن ما نیست. بدن ما در تعاملی دو طرفه ای که با روان و ذهن ما دارد، کاملا به تغییرات روانی حساس است. استرس و فشار روانی تغییراتی را در بدن به وجود می آورد که در صورت زیاد شدن این تغییرات و از حد گذشتن آن، حتی باعث بیماری های جسمانی شود که علت روانی دارند. این بیماری ها که معمولا با عنوان «بیماری های روان-تنی» شناخته می شوند، خود بر افزایش احساس استرس و فشار روانی می افزایند و همراه با مشکلات جدیدی در افراد هستند. استرس و تنش روانی روانی زیاد باعث ترشح هورمون های مختلف به ویژه هورمون های فوق کلیوی در انسان می شوند که در صورت دراز مدت بودن این هورمون ها، شاهد آسیب به سیستم ایمنی بدن و آسیب پذیری بیشتر بدن در برابر عوامل بیماری زای جسمی هستیم.