رشد رفتارهای ضد اجتماعی کودکان ونوجوانان :اختلال سلوک
اختلال سلوک چیست؟
اختلال سلوک مجموعه‌ای پایدار از رفتارهایی در کودک یا نوجوان است که به مرور زمان شکل می‌گیرد و تحول می‌یابد و معمولاً مشخصه اختلال سلوک یکی از اختلالات روانی است که در کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می شود . این اختلال وجود یک الگوی تکراری و مداوم از رفتاری است که در آن حقوق اساسی دیگران یا مقررات زیر پا گذاشته می شود . مشکلات اختلال سلوک به وسیله رفتارهای ضداجتماعی توصیف شده اند مانند دزدی ، دروغ گویی ، جنگیدن و انفجارهای خشم که این رفتارها می تواند مشکلات قابل توجهی برای کودکان و خانواده های آنان ایجاد کند و هزینه قابل توجهی را نیز به جامعه تحمیل کند.
رفتارهای ضداجتماعی شامل چه نوع رفتارهایی است؟
چگونگی رشد رفتارهای ضداجتماعی
بیشتر پژوهش ها از دو مسیر کلی در جهت چگونگی رشد رفتارهای ضد اجتماعی حکایت دارند: مسیر پایدار در تمام عمر و مسیر محدود به نوجوانی. تعداد کمی از کودکان الگوی پایداری از رفتارهای ضد اجتماعی را در طول دوره زندگی از خود نشان می دهند. بیشتر افراد مبتلا این رفتارها را فقط در دوره نوجوانی بروز می دهند.
- مسیر پایدار در تمام عمر: در افرادی مشاهده می شود که از سنین اولیه کودکی حتی در دوره نوزادی به عنوان کودکان مشکل شناخته شده اند و الگوهایی از رفتارهای لجبازی، نافرمانی و همچنین رفتارهای پرخاشگرانه و ضداجتماعی را از خود نشان داده اند که این رفتارها تا دوران بزرگسالی ادامه می یابد. این افراد در چهار سالگی کتک زدن سایر کودکان و گاز گرفتن آنها در ده سالگی، دزدی از داخل منزل، از کیف همکلاسی ها و از منزل اقوام و دوستان، فرار از خانه و مدرسه، در 16 سالگی فروش مواد مخدر، در 22 سالگی سرقت و تجاوز و در 30 سالگی کلاهبرداری و آزار جنسی کودکان را نشان می دهند. گرایش درونی این کودکان به رفتارهای ضد اجتماعی باقی می ماند اما نحوه ابراز آن در مراحل مختلف رشد متناسب با فرصت های جدید تغییر می کند. در این کودکان رفتار ضد اجتماعی زود شروع می شود زیرا نقص های ظریف عصب روانشناختی ممکن است در رشد زبان، حافظه و کنترل خود اختلال ایجاد کند و موجب تاخیرهای ذهنی و خلق و خوی زود رنج در سه سالگی و یا زودتر از آن شود. این نقص ها آسیب پذیری کودک را در برابر ویژگی های نابهنجار در محیط اجتماعی مانند سوء رفتار یا تربیت نامناسب بیشتر می کند که به نوبه خود به مشکلات نافرمانی و لجبازی منجر می شود. افراد با مسیر پایدار در تمام عمر وقتی به بزرگسالی می رسند، در تداوم دوستی های پایدار به مشکل بر می خورند و نسبت به دیگران بی اعتمادی خصومت آمیز، تسلط پرخاشگرانه و عدم کنترل روی رفتار از خود بروز می دهند.
- مسیر محدود به نوجوانی: در این الگو رفتارهای ضد اجتماعی در دوران بلوغ آغاز می شود و در دوره نوجوانی ادامه می یابد. اما این افراد بعدها در جوانی از این الگوهای رفتاری دست می کشند. این مسیر شامل نوجوانانی است که رفتارهای ضد اجتماعی آنها محدود به سالهای نوجوانی است. حتی در دوره نوجوانی شدت رفتارهای ضد اجتماعی این افراد کمتر از نوجوانان با الگوهای مسیر در تمام عمر است. برای این نوجوانان احتمال اخراج از مدرسه کمتر است. همچنین پیوندهای خانوادگی محکم تری دارند و فعالیت های بزهکارانه این افراد اغلب به عوامل موقعیتی موقت به ویژه تاثیرات همسالان منحرف مربوط می شود. این رفتار نوجوانان در موقعیت های مختلف بروز نمی یابد. این کودکان ممکن است به همراه دوستان خود مواد مخدر و غیره مصرف کنند. یا همراه با دوستان خود از فروشگاه ها سرقت کنند ولی در عین حال تابع قوانین و مقرراتی هم باشند و در مدرسه عملکرد خوبی داشته باشند. برخی از این نوجوانان ممکن است رفتارهای ضد اجتماعی خود را تا 20 سالکی ادامه دهند. برخی دیگر ممکن است تا حدود 20 سالگی به این رفتارها پایان ندهند و از سطوح بالاتری از عدم کنترل روی رفتار، مصرف مواد مخدر، وابستگی به مواد، جرایم مالی و مشکلات مربوط به سلامت روانی را از خود نشان دهند. نتیجه ادامه این مسیر ناتوانایی در ادامه تحصیل، نیافتن شغل مناسب و همسر است. این نوجوانان و جوانان پیامدهای منفی چون اخراج از مدرسه، اعتیاد، بارداری اتفاقی، پدر شدن اتفاقی، اخراج از محل کار، تاریخچه شغلی آشفته و غیر ثابت، بازداشت شدن، بدنام شدن و برچسب بزهکاری خوردن را تجربه می کنند. به همین دلیل و علی رغم نداشتن علائم مسیر تا پایان عمر، مشکلاتشان تا پایان عمر ادامه می یابد. شناسایی مسیر تا پایان عمر و مسیر محدود به نوجوانی به ما کمک می کند تا دریابیم چرا رفتار جامعه ستیزانه در بزرگسالی تقریبا همیشه به دنبال رفتار جامعه ستیزانه در دوران کودکی است. با آگاهی از این مساله که بیشتر نوجوانان با اختلال سلوک تبدیل به شخصیت ضد اجتماعی نمی شوند. اوایل بزرگسالی که مسیر زندگی بعدی انتخاب می شود، نوجوانان با مسیر تا پایان عمر و اغلب نوجوانان با مسیر محدود به نوجوانی مسیرهای متفاوتی را طی می کنند. رفتارهای ضد اجتماعی در نوجوانان گروه تا پایان عمر مسیر یکسان و با ثباتی است. ولی این مسیر در گروه نوجوانان سیر محدود به نوجوانی بی ثبات و ناپایدار است.