بی‌خوابی ناشی از پرسه زدن در شبکه‌های مجازی
خواب شب نعمتی است که این روزها خیلی از افراد جوان خود را از آن محروم کرده اند. در حال حاضر شب زنده داری و گشت زنی در فضای مجازی به سبک زندگی نسل نوجوان و جوان تبدیل شده است.
از سوی دیگر هم برخی افراد برای خواب چندساعته از مسکن های قوی استفاده می کنند. غافل از اینکه این داروها می تواند عوارضی غیرقابل جبران بر بدن داشته باشد. در این شرایط در جامعه ما قرص های مسکن، خواب آور و ضد افسردگی همچون نقل و نبات در بین افراد مصرف می شود و به دیگران نیز تجویز می شود، اما باید دانست که هر یک از آنها با عوارض جبران ناپذیر متعددی همراه است.
از سوی دیگر با تغییر سبک زندگی و عدم مصرف مواد کافئین دار همچون چای و قهوه در هنگام شب و توانایی مقابله با استرس و اضطراب های روزانه می توان مشکلات ناشی از بی خوابی را کاهش داد.
در منزل اغلب ایرانی ها جعبه ای از انواع و اقسام داروها مشاهده می شود. در آن آنتی بیوتیک ها، قرص های آرام بخش، خواب آور، اعصاب، مسکن های قوی سیستم گوارش یا انواع دیگر قرص و آمپول به چشم می خورد.
این در حالی است که باید در ارائه دارو بدون نسخه تجدیدنظر شود، چون این مقوله افزایش مصرف خودسرانه دارو را به دنبال داشته است. از سوی دیگر در منازل هر یک از خانواده های ایرانی شاهد دپوی داروهای متعدد هستیم. این مساله باعث هدر رفت ثروت ملی و افزایش مسمومیت های دارویی ناشی از مصرف داروهای تاریخ مصرف گذشته شده است.
امروزه بروز اختلال خواب فقط در بین یک گروه ویژه در جامعه نیست، بلکه این مساله در بین کودکان، نوجوانان، جوانان و سالمندان به وضوح مشاهده می شود. برای مثال هم اکنون اغلب کودکان تا پاسی از شب بیدار مانده و تمایلی به خواب ندارند. از سوی دیگر در افراد مسن اختلال خوابی مشخصات ویژه ای پیدا کرده که شایع ترین نوع آن بروز آلزایمر است.
در زنان نیز به دلیل تغییرات هورمونی اختلالات خواب در دوران بارداری متفاوت است. همچنین بروز بیماری هایی همچون دیابت، پرفشاری خون و سرطان بر پایه اختلال خواب تاثیرگذار است. در این میان تاثیر بیماری های روحی و روانی همچون افسردگی، استرس و اضطراب های روزانه در بروز اختلال خواب نقش اساسی دارد.
تغییر سبک زندگی خواب راحت به همراه دارد
اختلال خواب به دلایل متعدد ایجاد می شود، باید دانست که عمده دلیل بروز اختلال خواب افسردگی و دیگر بیماری ها است. همچنین درباره افسردگی هم باید توجه داشت که تعدادی از افسردگی ها زمینه های ارثی داشته و از طریق مواد انتقال دهنده عصبی در مغز و تعدادی از افسردگی ها واکنش ها به استرس های روزانه است.
البته در استرس های روزانه هم وقتی مشکل در حد بی خوابی بروز کند، این مساله موقت و بدون هیچ وابستگی است. اختلالات مربوطه به خواب با اختلال های استرس رابطه مستقیم دارد. یکی از دلایلی که منجر به سوء مصرف تمامی داروها می شود، افزایش کاربران فضای مجازی و اخذ اطلاعات ناقص از این فضا است.
برای مثال اغلب کاربران با جست وجوی نام داروهای خواب آور در فضای مجازی اطلاعاتی درباره آن کسب کرده و از طریق آشنایانشان در داروخانه آن را تهیه و مصرف می کنند. در این شرایط باید بر روی توزیع داروهای خواب آور و به ویژه دسته ای از داروهای خواب آور که باعث وابستگی می شود، مقررات جدی تری را اعمال کرد.
برای مثال فرد در روند درمان باید به شکل دوره ای مورد معاینه قرار گرفته و روند دارو درمانی متناسب با شرایط بیمار تغییر کند. از سوی دیگر بر اساس آمار در کشور میزان مصرف داروهای ضد افسردگی افزایش یافته است و همین مساله می تواند در بروز اختلال خواب تاثیرگذار باشد. عمده ترین عارضه این داروها مصرف مرتب و طولانی مدت آن در شخص و ایجاد وابستگی است. البته باید دانست که عوارض هر یک از داروها با یکدیگر متفاوت است.
درضمن مهم ترین عوارض داروهای خواب آور ایجاد وابستگی در شخص است. برای مثال اگر در ابتدا فرد با مصرف نیمی از قرص خواب آور می خوابد، بعد از گذشته مدتی بر تعداد مصرف این قرص ها افزوده می شود. به بیان دیگر می توان روند مصرف قرص را همچون اعتیاد مورد بررسی قرار داد. داروها بر حسب نوع بر روی سیستم و دیگر کارکردهای بدن تاثیرات مخرب دارند. برای یک خواب راحت باید سبک زندگی را تغییر داد.
قبل از اقدام در صورت وجود بیماری باید اقدامات درباره درمان انجام شود، اما در دیگر موارد با ایجاد یک شیوه زندگی سالم می توان اختلال های خواب را درمان کرد. برای مثال افراد با به موقع خوابیدن، اختصاص ساعت خواب اصلی به شب، ورزش یا حداقل پیاده روی در هوای پاک در طول روز، تفکیک ساعات کاری، استراحت و… می توانند ساعت خوابشان را تنظیم کنند.