حملات پانیک؛ وقتی ترس بر شما غلبه می کند
وحشت‌زدگی یا حملات پانیک (Panic Attack) به حمله ناگهانی ترس یا ناراحتی شدید گفته می‌شود که باعث بروز واکنش‌های فیزیکی شدید می‌شود. حملات پانیک می‌توانند بسیار ترسناک باشند. زمانی که حملات عصبی رخ می‌دهد، ممکن است فکر کنید که کنترل خود را از دست داده‌اید، دچار حمله قلبی شده‌اید، و یا حتی احساس کنید که در حال مرگ هستید.
بسیاری از مردم در طول زندگی خود ممکن است یک یا دو بار دچار حمله پانیک شوند و زمانی که اتفاق و موقعیت استرس‌‌زایی که باعث این حمله شده است از بین می‌رود، مشکل آن‌ها نیز برطرف می‌شود. اما اگر فرد دچار حملات پانیک مکرر و ناگهانی شود و زمان زیادی را با ترس از تکرار حمله سپری کند، ممکن است دچار اختلال هراس یا اختلال پانیک (Panic Disorder) شده باشد.
اگر چه حملات پانیک به خودی خود تهدیدی جدی برای محسوب نمی‌شوند، اما می‌توانند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارند. بنابراین با تشخیص و درمان به‌موقع می‌توان تاثیرات آن را به حداقل رساند.
علائم حملات پانیک
حملات وحشت معمولا به طور ناگهانی و بدون هشدار شروع می‌شوند. آن‌ها می‌توانند زمانی که رانندگی می‌کنید، در مرکز خرید، هنگام خواب، و یا در وسط یک جلسه کاری مهم به سراغ شما بیایند.
حملات وحشت معمولاً در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسند. ممکن است پس از یک حمله پانیک، احساس خستگی شدید به فرد دست دهد.
علائم زیر از نشانه‌های عمومی حملات پانیک هستند:
- احساسخطرقریب‌الوقوع
- ترسازدست دادنکنترل یا مرگ
- افزایش ضربانقلب
- عرق کردن
- لرزیدن یا رعشه
- تنگینفس یا احساس خفگی
- تیک عصبی
- حالت تهوع
- دردشکم
- احساس درد درقفسه سینه
- سردرد
- سرگیجه و ضعف
- بی‌حسی یا احساس مورمور شدن یا گِزگِز کردن
- احساس تغییر واقعیت (مسخ واقعیت) یا اینکه شخص خود را غیر واقعی حس کند (مسخ شخصیت یا خوددگربینی)
یکی از بدترین چیزها در مورد حملات پانیک، ترس شدید از تکرار دوباره این حملات است. ممکن است شما تا حدی از وقوع حملات پانیک وحشت داشته باشید که از موقعیت‌های خاصی که ممکن است حمله در آنجا رخ دهد اجتناب کنید.
حملات پانیک در حالی که شدیداً ناراحت‌کننده می‌باشند، خطرناک نیستند، اما باید بدانید که حملات پانیک بدون درمان و پیشگیری عوارض خطرناکی در پی خواهند داشت. اکثر نشانه‌های حملات پانیک تأثیر فیزیکی بر بدن دارند. شناخت اندام‌هایی از بدن که تحت تأثیر این حملات قرار می‌گیرند، در کنترل حملات پانیک بسیار مؤثر است. آزمون SRE اطلاعات مفیدی برای درمان در مورد این اندام‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد.
علایم حملات پانیک می‌تواند شبیه به علایم سایر بیماری‌ها مانند حمله قلبی باشد، بنابراین برای مشخص شدن علت آن‌ها، فرد باید حتما مورد ارزیابی قرار گیرد.
علل بروز حملات پانیک
مشخص نیست که چه چیزی دقیقا باعث حملات پانیک یا اختلال پانیک می‌شود، اما این موارد ممکن است نقش مهمی در بروز این حملات داشته باشند:
- ژنتیک
- استرس زیاد
- خلق و خویی که نسبت به استرس و احساسات منفی حساس باشد
- تغییرات خاص در نحوه کارکرد مغز
حملات پانیک ممکن است ناگهان و بدون هشدار رخ دهند، اما در طول زمان معمولا توسط موقعیت‌های خاصی تحریک می‌شوند.
برخی تحقیقات حاکی از آن هستند که پاسخ جنگ یا گریز بدن انسان در وقوع حملات پانیک مؤثر است. برای مثال اگر یک خرس به شما حمله کند، بدن شما به طور غریزی واکنش نشان می‌دهد و با افزایش ضربان قلب و سرعت تنفس، خود را برای مواجهه با یک موقعیت خطرناک آماده می‌کند. بسیاری از این واکنش‌ها در یک حمله پانیک نیز رخ می‌دهند، اما هنوز مشخص نیست که چرا با وجود این که هیچ خطر جدی‌ای وجود ندارد، حمله پانیک رخ می‌دهد.
عوامل زمینه‌ساز حملات پانیک
نشانه‌های اختلال پانیک اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز می‌شوند و بر روی زنان نسبت به مردان تاثیر بیشتری می‌گذارند. عواملی که ممکن است خطر وقوع حملات پانیک و یا اختلال پانیک را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی حملات پانیک و یا اختلال پانیک
- استرس بیش از حد، مانند مرگ یا بیماری یکی از نزدیکان
- ضایعه روحی (تروما)، مانند تجاوز جنسی یا تصادف وخیم
- تغییرات عمده در زندگی، مثل طلاق یا بچه‌دار شدن
- سیگار کشیدن یا مصرف بیش از حد کافئین
- سابقه سوء استفاده جنسی یا فیزیکی در کودکی
عوارض جانبی حملات پانیک
حملات عصبی درمان نشده، ترس و اختلال اضطراب تقریبا هر نقطه از زندگی شما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. شما ممکن است از داشتن حملات پانیک و اینکه همیشه در وضعیت دائمی ترس زندگی می‌کنید خسته شده باشید و همین سبب شود کیفیت زندگی شما تحت تاثیر قرار گیرد.
مشکلاتی که ممکن است در اثر حملات پانیک یا مرتبط با آن باشند شامل موارد زیر هستند:
- بروز فوبیاهای خاص، مانند ترس از رانندگی یا ترک خانه
- مراقبت‌های پزشکی مکرر برای پیشگیری از بیماری‌های پزشکی
- اجتناب از قرار گرفتن در محیط‌های اجتماعی
- اختلال در عملکرد شغلی یا تحصیلی
- افسردگی، اختلالات اضطرابی و اختلالات روانی دیگر
- افزایش خطر خودکشی یا فکر کردن درباره آن
- سوء مصرف مواد یا الکل
- مشکلات مالی
پیشگیری از حملات پانیک
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از حملات پانیک و یا اختلال هراس وجود ندارد، اما با این حال، این توصیه‌ها ممکن است برای کنترل این حملات مفید باشند.
- به محض اینکه علایم این اختلال را دیدید به پزشک مراجه کنید
- برای کمک به پیشگیری از عود و یا بدتر شدن علائم حمله پانیک، به برنامه درمانی خود پایبند باشید
- فعالیت فیزیکی منظم داشته باشید، که ممکن است در پیشگیری از اضطراب مؤثر باشد