علت بروز اختلال اوتیسم در کودک هنوز به طور کامل معلوم نیست و هر خانواده‌ای ممکن است صاحب فرزندی با اختلال طیف اوتیسم شود. در عین حال، آنچه که بسیار مهم است بالا بردن سطح آگاهی خانواده‌ها است تا بتوانند به موقع اختلال احتمالی موجود در کودک را با متخصص در میان بگذارند. مشکلات اوتیسم قبل از 2سالگی چندان آشکار نیستند در عین حال عدم تولید صداهایی مثل غان و غون کردن تا یک سالگی، عدم توانایی در اشاره مثل دست تکان دادن یا چیزی را با انگشت نشان دادن تا یک سالگی، به کار نبردن تک کلمه تا 16 ماهگی، به کار نبردن جملات خود بخودی دو کلمه ای تا 24 ماهگی و فقدان توانایی و مهارت مطلوب کلامی و اجتمایی در هر سنی بین 3 سالگی تا بلوغ میتواند بر وجود اوتیسم دلالت داشته باشد. به هر شکل نکته کلیدی این است که هر چه بازتوانی زودتر آغاز شود نتیجه درمان هم موثرتر خواهد بود.

در علوم اعصاب هدف انتخاب رویکرد ارزیابی، تشخیص بازتوانی اختصاصی برای هر فرد مبتلا به اوتیسم است. درمان ممکن است مبتنی بر فن‌آوری‌های جدید یا با رویکرد رفتاری و مستقل از تکنولوژی باشد. از میان حوزه های موجود در علوم اعصاب، دو حوزه علوم اعصاب شناختی و علوم اعصاب بالینی در تشخیص و ارزیابی و درمان بیماری اوتیسم نقش پررنگتری دارند. هدف اصلی متخصصان علوم اعصاب، روانپزشکی و روانشناسی شناختی این است تا با روش دقیق‌تر و جز‌ء‌نگرتر اختلال را تشخیص داده و به بازتوانی آن بپردازند.

با اینکه اوتیسم جزء اختلالات تکاملی نافد رشد است و مبتلایان به آن دچار ناکارآمدی های عصب-شناختی هستند این عارضه عقب‌ماندگی ذهنی محسوب نمی‌شود. در حالی که بسیاری از مبتلایان به اوتیسم تعاملات اجتماعی به طور جدی مشکل دارند گروهی نیز در عملکرد جسمی-حرکتی، گفتار و کارکردهای شناختی دیگر دچار اختلالند. مبتلایان به اوتیسم را در گروه‌های با کارکرد پایین یا بالا طبقه‌بندی می‌کنند. مبتلایان اوتیسم با کارکرد بالا دچار مشکلات گفتاری یا جسمی حرکتی نیستند و این در حالی است که کودکان مبتلا به اوتیسم با کارکرد پایین مشکلات عمیق تری دارند.

با همه آنچه گفته شد، باید دانست در واقع مغز کودک اوتیستیک مانند الماسی است که همه ابعاد آن به یک اندازه تراش نخورده است و با چرخاندن این الماس بعدی از آن که براق تر (توانمند تر) است ظاهر می‌شود. مغز کودکان اوتیستیک و کارکرد شناختی برآمده از آن مانند همان الماس تراش‌نخورده است، در بعضی از حوزه‌ها ضعیف‌تر، در بعضی از حوزه‌ها متوسط و گاهی هم بسیار توانمندتر از سطح معمول جامعه عمل می‌کند.